PHP sistemler üzerinde çalışırken bazı durumlarda eşsiz (unique) ID değerlerine ihtiyacımız olabiliyor. Bu olayı oluşturduğumuz veritabanı tabloları içindeki auto_increment alanlara benzetebiliriz. Her eklenen kayıtta değer artıp, değiştiği için; o alandaki değerler birbirleriyle benzersiz şekilde ilerliyor. 

Bunu eşsiz ID'leri PHP ile de çok kolay ve güçlü şekilde üretebilir, gerekirse veritabanında da oluşturduğumuz ve index - unique tanımladığımız bir alanda kullanabiliriz. PHP ile bu işlemi uniqid() fonksiyonu ile yapıyoruz. Ve bu fonksiyon bize youtube video ID'lerine benzer bir eşsiz ID üretiyor. 

Bir örnekle inceleyecek olursak;

<?php
 echo uniqid(); // ekran çıktısı: 54f39598d2bae - sayfa her yenilendiğinde bu ID değeri değişir.

Yukarıdaki örnekteki gibi gayet basit bir şekilde eşsiz ID değeri üretebilirsiniz. Eşsiz ID'nin kullanılacabileceği bir diğer olayda token oluşturmadır. Genellikle yazılan sistemlerde form işlemlerinde vs güvenliği arttırmak için token'ler kullanılır. Bu tokenler belli bir standarta göre üretilirse, güvenlik açığı oluşturabilir. Fakat, eşsiz ID değerleri ile güçlendirilmiş tokenler kullanılırsa güvenlik daha iyi bir seviyede olur. Tabi ki bu konu ile ilgili farklı iyileştirmeler yapılabilir ve güvenlik en üst seviyelere çıkarılabilir ama, yine de uniqid() ile üretilen eşsiz Id değeri işimizi gayet iyi şekilde görebilecektir. Şimdi bir de güvenli bir token değeri oluşturmak için eşsiz ID değerlerini kullanalım:

<?php
 $token = md5(uniqid(mt_rand(), true)); // ekran çıktısı: 7c85ce7b87e070518978bdcd60f07c4a 

Böylece çok daha güvenli ve md5() ile güçlendirilmiş bir token değeri oluşturduk. Bu örnekler geliştirilebilir. Dilerseniz kendinizde farklı şifreleme metotlarını kullanarak bu oluşturan değeri çok daha güçlü ve tahmin edilmesi zor hale getirebilirsiniz. 

Son olarak; dilerseniz uniqid() ile oluşturduğunuz değerlere çok kolay bir şekilde ön ek verebilirsiniz. Bunu incelemek için direkt olarak örneğe geçelim:

<?php
 echo uniqid('buki_'); // ekran çıktısı: buki_54f39896ef912 

Umarım açıklayıcı bir yazı olmuştur. Sizde bu örnekleri çoğaltıp, farklı işlemler ve durumlar için kullanabilirsiniz.  Dilerseniz php.net üzerinden uniqid() hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz. 

Bol kodlu günler! Kolay gelsin.